Мирон Будински

Мирон Будински
Народзени	19. фебруара 1931. року
Умар	2. юния 2018. року (87)
Державянство	югославянске, сербске
Язик творох	руски
Школа	Ґимназия у Бачким Петровцу
Универзитет	Природно-математични факултет у Беоґрадзе
Период твореня	1948—1970.
Жанри	просвита, литература, култура
Поховани	Городски теметов у Новим Садзе

Мирон Будински, (*19. фебруар 1931—†2. юний 2018), културни дїяч, писатель и професор медзи Руснацами у Войводини.

Биоґрафия

Мирон Будински ше народзел у Руским Керестуре 19. фебруара 1931. року. Оцец Янко и мац Мелания родз. Такач. Мирон мал ище шестру Марию и брата Якима. Його оцец Янко Будински бул познати друкарски роботнїк, културно-просвитни роботнїк и вельорочни театрални аматер у Руским Керестуре и вон мал обачлїви уплїв у интелектуалним формованю свойого сина Мирона. Мирон Будински закончел основну школу у своїм валалє, а 1. класу нїзшей ґимназиї школского 1943/44. року у Ужгородзе. 2, 3. и 4. класу нїзшей ґимназиї зоз одличним успихом закончел у Руским Керестуре и бул ошлєбодзени од покладаня малей матури. Висши класи ґимназиї зоз вельку матуру закончел у Бачким Петровцу 1951. року, а Природно-математични факултет у Беоґрадзе 1955. року.

Мирон Будински ше оженєл зоз Марию родз. Сабадош зоз Руского Керестура. У малженстве мали дзивку Любку.

Уж такой по законченю студийох, школского 1955/56. року, Мирон Будински робел як професор у ґимназиї у Старей Пазови, а вец у индустрийней школи зоз практичну обуку од 1957. по 1960. рок. Од 1960. року постал асистент на Технїчним факултету у Новим Садзе и ту робел полни єденац роки. Потим робел як професор математики у ґимназиї у Србобранє од 1971. по 1973. рок. Року 1973. року ше врацел на место фахового сотруднїка на Технїчни факултет у Новим Садзе и ту остал по 1996. рок, кед пошол до пензиї.

Умар 2. юния 2018. року. Поховани є на Новосадским теметове.

Литературна творчосц

Мирон Будински ище як школяр постал сотруднїк Пионирскей заградки, новинох Руске слово и часопису за културу Шветлосц. Поезию писал на руским а познєйше и на словацким язику.

Мирон Будински охабел значни шлїд у рускей литератури у Войводини. Велї ґенерациї руских школярох у рамикох школскей лектири читали його Воденїчку на стриберним потоку, а його писнї и приповедки читали у Пионирскей заградки. Кнїжку сказкох (22 сказки) Воденїчка на стриберним потоку Мирон Будински обявел 1969. року. Будински удатно витворює индивидуалну димензию текстох зоз преширйованьом и конкретизованьом руского животного простору, зоз животну филозофию характеристичну за руски етнос. Сказки повязани зоз систему вредносцох и моралнима принципами хтори писатель заступа. Воденїчка на стриберним потоку Мирона Будинского у цалосци ма винїмкову вредносц за руску литературу.1 За кнїжку Воденїчка на стриберним потоку Мирон Будински достал награду Невен на Змайових дзецинских бавискох 1970. року у Новим Садзе.

Кнїжка Воденїчка на стриберним потоку, перше виданє

Мирон Будински бул у ґрупи перших пейцох руских писательох хтори постали члени Дружтва писательох Войводини од 1971. року. Було му то вельке припознанє за кнїжку сказкох за дзеци Воденїчка на стриберним потоку, єдину кнїжку на руским язику котра дожила три виданя.

Старши любителє нашей литератури уж од 1948. року у рочних Календарох, а од 1952. року и у часопису Шветлосц мали нагоду читац його поетски и прозни витвореня аж по 1970. рок кед, пре обєктивни причини, престал активно сотрудзовац зоз нашу периодику. Алє, його твори були и далєй заступени у наших антолоґийох, а обявйовани су и на сербским, словацким, українским, македонским и румунским язику. То найлєпши доказ же твори Мирона Будинского здобули тирвацу вредносц и достойне место у нашей културней скарбнїци.

Анґажованє на просвитним планє

Мирон Будински бул єден з авторох важного тексту-документу о „Дружтвеней и педаґоґийне оправданосци за снованє Ґимназиї на руским наставним язику” 1969/1970. року у Руским Керестуре, у хторим медзи иншим стало же рoзвой националних културох нєподполни без просвитно-oбразовних установох, у першим шоре без школства зоз наставу на мацеринским язику, та и Ґимназию по руски.

Мирон Будински тиж надпоминал же у прешлосци наука нє була доступна ширше у народзе, бо векшина людзох знала лєм звичайни каждодньови язик, а нє и язик науки, як и же наш руски народ зробел вельки крочай и усиловносц у Руским Керестуре 7. септембра 1970. року з oтвераньом ґимназиї. Ґимназия у Руским Керестуре 1970. року була обновенa дзекуюци потримовки и закладаню ентузиястох яки бул Мирон Будински и вона и тераз иснує и роби у Руским Керестуре як єдина руска штредня школа у Сербиї и у швеце!

Мирон Будински бул замерковани и як маляр-аматер. Свойо подобово роботи обявйовал у руских виданьох. Мирон Будински призначени як маляр-аматер у лексикону Подобова творчосц Руснацох.

Мирон и Мария Будински були члени и почитователє Дружтва за руски язик, литературу и културу од самого його снованя 1970. року.

Литература

• Јулијан Тамаш: Русинска књижевност, историја и статус, Матица српска, 1984. боки 228-231

• P. R. Magocsi and Ivan Pop: Budinski, Miron. See Literature: Vojvodina, Encyclopedia of Rusyn History and Culture, University of Toronto, 2005, ISBN 0-8020-3556-3, p. 52.

• Ґрупа авторох, „Мирон Будински, маляр аматерˮ - Подобова творчосц Руснацох, Дружво за руски язик, литературу и културу, Нови Сад, 2003, бок 20

Вонкашнї вязи

• Шветлосц, часопис за литературу и културу (Перше число), Видавательне и друкарске предприяце Руске слово, Руски Керестур, 1952, бок 30

• Пионирска заградка, часопис за руски дзеци у ФНРЮ, юний 1947, чис. 1 Рок 1, писня Двойо курчатка, бок 6

• Стихи Мирона Будинского - рецитує Мария Горняк

• WorldCat the world’s largest library catalog: Vodenïčka na stribernim potoku

• Kupindo.com: VODENICA NA SREBRNOM POTOKU - Miron Budinski