Прейдз на змист

Коса

Материял зоз Википедиї

Коса ручни польопривредни серсан за кошенє трави и житаркох. Коса настала у античним чаше и длуго була найважнєйши серсан за кошенє. У цеку милениюмох достала найрижнороднєйши форми.

Коса.
Коса

Коса за кошенє трави ше формовала у складзе з потребами. Косачови потребна иншака коса на ровней пажици, на прикрим брегу и иншака за бетелїну як за високу траву з моцнима стеблочками. Длужина коси виноши медзи 40 и 120 cm и у одредзеним є одношеню з углом цо го правя коса и кошиско. Цо коса длугша з тим муши буц угел завартейши. У заходней Сербиї и других часцох Балкана хаснує ше коса зоз крадшим кошиском хторе ма два рукохвати док ше у централней Сербиї хасную коси з длугшим кошиском и єдним рукохватом.

Оштра часц коси отримує ше з клєпаньом з часу на час провадзеним з частим брушеньом. Клєпанє реформує еластични рубец з вдеренями. Циль того поступку же би ше направел жадани профил рубца, же би ше метал локално обробел и очерствел и же би ше одстранєли менши удрапнуца и углїбеня. За кошенє нїзкей трави, угел нагнуца може буц винїмно фино нагнути, док ше за менєй прецизни роботи прави векши угел же би ше достал моцнєйши рубец. За клєпанє потребна одредзена схопносц и окончує ше з помоцу млатка и специялней бабки за клєпанє лєбо з хаснованьом серсану за клєпанє. Историйно патраци, место за клєпанє було поставене по конєц поля под час жатви, алє тераз вироятнєйше же є у роботнї.

Коса.
Неолитска ґравура на стини хтора приказує коси, Норвешка

Предпоставя ше же коси походза ище од коло 5000. п. н. е.; випатра же су хасновани ище од часу населєня Кукутени - Трипилє, поставаюци широко разспрестарти з розвойом польопривреди. З початку коси хасновани углавним за кошенє шена, по 16. вик заменєли шерпи за жатву урожайох, понеже коса була ерґономски лєпша, а з тим и ефикаснєйша. Коло 1800. року житна колїска дараз додавана стандардней коси кед ше кошело жито; колїска була додаток лєгких древених полугох над оштру часцу коси з хторима ше тримали стеблочка зарна вировнати и глави вєдно же би ше олєгчало зазберованє и тлаченє. У розвитим швеце, коса у велькей мири заменєна з моторну косачку и комбайном. Медзитим, коса остала у узвичаєним хаснованю велї роки после уводзеня машинох, бо косачка з бочно монтиранима полугами – було на коньске або тракторске цаганє – нє могла кошиц опрез себе, и коси и надалєй були потребни за отверанє пажицох так же би ше очисцел перши откос же би механїчна косачка могла почац з роботу.

Словнїк греческих и римских старинох сер Вилияма Смита твердзи же косу, познату по латински як falx foenaria, за розлику од шерпа, falx messoria, хасновали стари Римянє. Спрам старогреческей митолоґиї Ґея– греческа богиня и мац Титанох – дала шерп направени з наймоцнєйшого металу свойому наймладшому синови Хронови, хтори тиж наймладши медзи Титанами и бог жатви, же би ше намагал вимсциц ше єй мужови Уранови пре мученє їх старших синох. Персонификация шмерци ше часто приказує як ноши або трима косу. Спрам Джека Херера и Flesh of The Gods (Ембоден, В. А. младши, Прейґер Прес, Нюйорк, 1974), давни Скити ховали конопу и зберали ю з ручну косачку хтора ше може раховац за косу.

Абидейлски Индустрийски Гамлет у Шефилду, Анґлия, то музей предметох за клєпанє косох хтори бул у функциї од конца 18. вику по 1930-ти[1]. то була часц бувшого округу за правенє косох у сиверним Дербиширу, хтори ше пресцерал до Екинґтону[2]. Медзи другима анґлийскима округами за правенє косох то гевтот коло Белбротону[3].

Литература

[ушориц | ушор жридло]

Референци

[ушориц | ушор жридло]
  1. Sheffield Industrial Museums Trus
  2. K. M. Battye, "Sickle-makers and other metalworkers in Eckington 1534–1750: a study of metal workers tools, raw materials and made goods, using probate wills and inventories". Tools and Trades 12 (2000), 26–38.
  3. P. W. King, "The north Worcestershire Scythe Industry" Historical Metallurgy 41(2), 124–147.