Священїк

Священїк муши буц дружтвени, любитель правди. Муши мац наглашену любов ґу церковному животу, богослужебней пракси, служеню людзом. Кажди священїк (паноцец) ма свойо священїческе поволанє од самого Исуса Христа. Тото поволанє ше витворює з дїйством Святого Духа, котри тоту поволанку на рижни способи усадзує до души поволаного.

Нєпоштредне пририхтованє за священїка може почац у рижних возростох кандидата. На пририхтованє може пойсц после законченя основней (звичайно по законченю шестей класи), може после закончених осем класох (по малей матури), мож после штреднєй школи (звичайно по матури у ґимназиї), а мож и познейше, односно на запожнєте поволанє у познєйших рокох.

Мале семенище то завод дзе биваю, костираю ше, окончую постшколске ученє (после основней школи) кандидати за священїкох у своїм штредньошколским образованю. Завод ма свой персонал, а то ректор, духовнїк и префект. Ректор управя зоз заводом, духовнїк окончує вирско-моралне воспитанє, а префект надпатра и помага у ученю. Мале семенище може мац и свою власну штредню школу. У таким случаю мали семинаристи ходза до тей школи. Кед же мале семенище нє ма свою власну школу, вец семинаристи ходза до цивилней або церковней ґимназиї места у хторим ше находзи мале семенище.

Вельке семенище то установа за биванє, костиранє, духовне виховйованє и ученє студентох, богословия. У тей установи тиж єст ректор, духовнїк и други помоцни особи. Барз важна служба духовнїка, бо вон розвива вирско-духовни свойства будуцих священїкох, бо без доброго духовного оформеня священїческих кандидатох нєт анї добрих священїкох.

Висши и високи богословски школи, факултети, академиї и институти то окремни церковни установи за здобуванє богословского знаня. У тих установох ше, студентом богословиї, лєм додава богословске знанє на уж здобуте знанє у семенищох.

На богословни училїща ше (теорийно) може уписац кажда особа хтора ма закончену одредзену штредню школу. Хто успишно положи шицки испити, зроби и одбранї дипломску роботу, постава дипломовани теолоґ, и кед виполнює и други потребни условия, може свойому епархови (владикови) поднєсц молбу же би бул пошвецени за священїка. Пошвецени священїк муши достац и посланє (декрет) зоз хторим ше го вяже за одредзену парохию и дава му ше юрисдикцию за окончованє священїческей служби.

На одредзених училїщох ше зоз предлужованьом студийох може здобуц и одредзени наукови ґрадус, наприклад:

Маґистер теолоґиї – то найнїзши наукови ґрадус. Зоз уписованьом одредзеного числа семестрох, кед ше их вислуха, поклада ше испити, потим ше пише на одредзену тему маґистерску роботу хтору ше бранї. Зоз успишним успихом ше постава маґистер теолоґиї.
Доктор теолоґиї – висши наукови ґрадус од маґистра теолоґиї. Процес здобуваня того ґрадуса подобни як и за маґистра, алє є вельо строгши.
Габилитант – наукови ґрадус хтори вимага найозбильнєйше студийне пририхтованє. Габилитант мужи указац смисел за наукове виглєдованє и вельку способносц у науковей роботи. Тиж так, муши написац и видац кнїжку наукового змисту.

И у висшим священству єст ступнї по рижних насловох:

З наслову рукоположеня єст два ступнї: презвитер (паноцец) и епископ (владика).
З наслову юрисдикциї (власци) єст тоти ступнї: папа, епарх, протопрезвитер, презвитер.
З наслову одликованя: протонамеснїк, протоєрей, протоєрей ставрофор, митрофорни протоєрей.

Окрем тих насловох, на першенство при богослуженю у церкви и урядових зашеданьох ма уплїв старосц по пошвецаню, старосц по рокох, та у даєдних церквох и досцигнутосц на полю ученосци: чи є дипломовани теолоґ чи нє, чи дахто маґистер теолоґиї, доктор теолоґиї, габилитант чи нє. Таки шор ше почитує, окреме при святим богослуженю.

Литература

Дзвони, християнски часопис, число 11 – 12, новембер – децембер 2002, „Упознай свой обряд”, протоєрей ставрофор Йоаким Холошняй