Гадка

Гадка (серб. загонетка, слц. hádka и hádanka, всл. hadka) – 1. загадка: Задам ци таку гадку, нє саднєш ю до пиятку – так ше гвари кед ше нє сце дакому дацо такой виволац; бавиц ше на гадки – задавац себе загадки; 2. а) думка: Гадка за горами, а шмерц за петами – чловек дума о велїм койчим, оддалює ше з думками, а шмерц дакеди цалком блїзко; б) идея: Добри паноцец Копчаї пришол на таку гадку и виглашел єдней нєдзелї на казательнїци...

Приклади загадкох

Бежа єден за другим седем авта. Єден другого нє може обегнуц  (днї у тижню)

Бешедовац нє зна, а людзох учи   (кнїжка)

Виши, виши вишадло, под нїм стої ґравчадло, модлї Бога да спаднє  (мачка и колбаса)

Вона з главу риє, а зоз хвостом шиє  (игла)

Вше лєм идзе, а у месце стої  (годзина)

Гоч мам игли, нїч нє шиєм,  у гущави я ше криєм  (їж)

Грушочка златна, шицким швици, а шветлосц  безплатна (слунко)

Двоме браца у єдней кошулї  (орех)

Двоме оцове и двоме синове, а вєдно лєм троме  (оцец, його син и унук)

З коруну на глави, та ше важни прави, на ногох чижмочки, рано перши става, точни час нам дава (когут)

Задам ци загадку нє саднєш ю до пиятку (ґомбошкова главка)

Лєже, лєже, по желєже, душу нє ма душу веже  (гайзибан)

На стред поля чичириче гнїздо  (пупок)

Нє ма дески и гвоздзики, а направи мост прейґ рики  (ляд)

Нє ма зуби, а  куса  (жима, мраз)

Нє стоя,  нє шедза,  нє лєжа,  нє бежа - а шкрипя  (дзвери)

По води плїва, по сухим ходзи, а зоз хижи нїґда нє виходзи (коритнявка)

Нє є, нє пиє на порвашку тиє (ґереґа)

Свою хижку барз лєгко розвалї, же є моцне - нїґда ше нє хвалї  (курче)

Ти мой син, я ци нє оцец  (мац)

Хто у лєше бреше?  (шекера)

Шедзи баба у куцику у билючким кабацику. А кед сцигла дзивка мила, та скапала шмата била  (жима и яр)

Штири тики, два патики, седме замахайле  (крава, конь або маґарец, )

Штирме ше обегую, а нїґда ше нє здгоня – колєса

Кед ю руциш желєна є а кед спаднє на жем червена є (ґереґа)

Литература

• Словнїк руского народного язика I, А – Н, Нови Сад 2017, б. 237

Вонкашнї вязи

• Загонетке. Википедија на српском језику, 2. септембар 2014.

• Загонетка и одгонетка. Српска енциклопедија, srpskaenciklopedija.org

• Zagonetke. boske.rs, mart 2020.