Прейдз на змист

Видлїчка

Материял зоз Википедиї
Видлїчка (Нємецка), 18. вик

Видлїчка, попри ножа и ложки, часц прибору за єдзенє. Составена є зоз ручки и зубкох хтори служа за наджобованє поживи. Найчастейше ше продукує зоз лєгкого металу, длужини до 20 цм, зоз украшену ручку и зоз двох, трох або штирох зубкох. Длужина видлїчки, число зубкох и материял зоз хторого ше продукує завиши од єй наменки. Так ше розликую видлїчки зоз хторима ше єдза розлични файти меса, морски плоди, цеста, рижни файти овоци и желєняви, шалати, десерти, сладоляди, алє и видлїчки хтори ше хасную за пририхтованє поживи у кухнї и на роштилю. Хасную ше и комбинациї видлїчки зоз ложку (спорк) и ложки зоз ножом (спорф).

Спорк (комбинация ложки и видлїчки), 19. вик

Пожива ше реже зоз ножом хтори ше трима у правей руки, а до устох ше уноши зоз видлїчку з лїву руку.

История видлїчки

[ушориц | ушор жридло]

Перши видлїчки ше зявели у старим Єгипту и хасновани су як кухньов алат, а нє як прибор за єдзенє. Пренайдзени остатки видлїчкох зоз косцох у гробох владарох у Китаю. Видлїчки зоз косцох найдзени на археолоґийних местох зоз бронзового часу у Чидя култури (2400-1900. пред н. е.), династиї Шанґ (1600-1500. пред. н. е.), и у познєйших китайских династийох. Урезани рисунки на каменю зоз гроба у востичним Гану (у Та-куа-лянґ, округу Суейде, Шенси) приказую три видлїчки як ше хасную при єдзеню поживи. Рисунки подобних видлїчкох поверх пеца пренайдзени у ище єдним гробе у восточним Гану.

Спрам Библиї, видлїчки були хасновани у ритуалу жертвованя животиньох при Жидох. Видлїчки зоз старей Греческей були барз длуги и мали лєм два зубки зоз хторима ше наджобовала пожива. У Римским Царстве ше хасновали видлїчки зоз бронзи и стрибла и зачувани прикладнїки ше чуваю у велїх Европских музейох. Наменка видлїчкох завишела од народних обичайох, дружтвеней класи и од файти поживи. У прешлим чаше видлїчки ше найвецей хасновали за варенє и вислугованє. У Византиї ше видлїчки хасновали уж у 4. вику.

На Штреднїм востоку ше почали хасновац у 7. вику на госцинох у палатох, док ше видлїчки масовнєйше почали хасновац од 10. вику.

До Италиї видлїчки принєшени у 11. вику, алє хаснованє зажило аж у 16. вику, прето же Римокатолїцка церква мала думанє же то дябликов алат. Спрам леґенди, видлїчку до Италиї принєсла византийска принцеза Мария Арґиропулина хтора ше на початку 11. вику одала за дужда Млєтацкей републики[1]. Малженство було догварене же би ше запровадзел мир медзи Византию и Венецию, а у талу хтори Мария принєсла находзела ше и златна видлїчка.

У Французкей ше видлїчку почало хасновац 1533. року после винчаня Катарини Медичи и будуцого французкого краля Анрия II, алє прешло ище вельо часу кед ше ю почало каждодньово хасновац. Хаснованє видлїчки у Европи ше преширело и то праве после кральовских винчаньох у 15, 16, и 17. вику. Так, видлїчку до Русиї принєсла польска принцеза Марина Мнишек кед ше 1606. року одала за цара Димитрия, хтори самого себе преглашел за цара.

Видлїчка ше у заходней Европи почала познєйше хасновац, так же є у Велькей Британиї прилапена у 18. вику, а у Сиверней Америки аж после Америцкей револуциї. Нєшкайши випатрунок видлїчки обдумани штредком 18. вику у Нємєцкей и як така є прилапена од 19. вику по нєшка.

Видлїчка ше у сербскей царскей палати зявела у чаше велького ширеня сербскей держави кед пановал Душан Неманїч и кед ше, под час єдзеня, хасновало златни прибор за єдзенє[2].

Сучасни видлїчки (за месо, рибу и десерт)

Референци

[ушориц | ушор жридло]
  1. Како је виљушка стигла на запад EDU ZABAVNIK, SaznajLako
  2. Шта се јело на двору цара Душанаdnevno.rs, 14.08.2013.