Вечарша фрайла
| Вечарша фрайла | |
|---|---|
 | |
| Наукова класификация | |
| Царство:
Кладус: Кладус: Кладус: Кладус: Ряд: Фамилия: Род: Файта: |
Plantain
Tracheophytes Angiosperms Eudicots Resides Brassicales Brassicaceae Matthiola M. longipetala |
| Биномне мено | |
Matthiola longipetala
| |
Вечарша фрайла (лат. Mirabilis jalapa), серб. ноћна фрајла,[1] полукалк зоз сербскей назви „ноћна фрајла“: друга компонента „фрайла“ зачувана без пременки, а перша, место обчекованого „ноцна“, ма прикметнїк „вечарша“- под уплївом мадярского estike) – єднорочна рошлїна хтора походзи зоз Южней Америки (Перу и Чиле) и през длуги период ше розширела вшадзи дзе мала условия за єй обставанє. До Европи сцигла початком 16. вику а нєшка є звичайна у шицких тропских реґионох. У Европи вечарша фрайла барз розширена и популарна як красне декоративне квеце.
Опис рошлїни
[ушориц | ушор жридло]Вечарша фрайла припада роду капустових рошлїнох, Квиток ма тевчирову форму а шицки го познаю по нєзвичайней способносци же квитнє лєм вноци. Єй квитки жовтей, билей, червеней фарби, часто и пошарани. През дзень квитки заварти, алє вечаром накадзи зайдзе слунко, указую свою праву красу а отворени квитки ширя медоносни запах. Над раном ше завераю а вечар ше знова отвераю нови квитки. Стебло вечаршей фрайли нїжне и ценке, густо розбокорене, вирошнє коло пол метера.[2]
Розмножованє
Вечарша фрайлуа ма нашенє округле и цме баржей чарне, велькосци меншого гращка хторе ше може и саме нашевац (рошлїна такв.самошейка). Вечарша фрайла нє подноши жиму та єй конарчки змаржню и препадню алє на тим месце на яр кед оцеплєє зоз нашеня зиду млади рошлїнки вечаршей фрайли.
Нашенє мож вєшенї позберац та на яр пошац на одредзене место а после розсадзиц. Звичайно ше шеє од фебруара по мешац май. Семе швидко виключка кед температура коло 17-18 ступнї. Глїна/жем потрбно же би була нє збита, швижа, гумусна и нєутралней квашносци (Рh).
Постої можлївосц же би ше вечарша фрайла пестовала и у черепох з тим же потребно обезпечиц пре корень векши черепи. Тиж кед ше планує пестовац вечаршу фрайлу у черепу треба обезпечиц помишану глїну 80% гумусней и 20% обичней глїни зоз заградки. Черепи зоз квецом потребно же би стали на слунку лєбо у полуциню. Вечарша фрайла нє глєда окремну повагу, високи температури [3] добре подноши а влагу сце умерену.
Отримованє
Вечарша фрайла одпорна рошлїна и нє вимага окремне допатранє. Лєгко ше отримує, лєм єй треба вельо слунковей шветлосци. У цеплих крайох дзе температура вигодна и нєт мразу, рощлїна може потирвац и два роки, нє люби ше пресадзовац. Треба ю умерено залївац. Кед ше жада квеце у форми дакус густейшого компактного черяку, треба єй скрацовац верхи ище док рошнє. Одвитує єй обична заградкова глїна, найлєпше гумусна, препущуюца и богата з вапнянїком.
Опатриц: ештике.
Литература
[ушориц | ушор жридло]- Оксана Тимко Дїтко, Назви рошлїнох и животиньох у руским язику, Вуковар 2016, б. 39, 63; 42, 64
- Словнїк руского народного язика I, А – Н, Нови Сад 2017, б. 132, 398
Вонкашнї вязи
[ушориц | ушор жридло]- Ноćna frajla Frendica. online
- Nocna Frajla (Matthiola bicornis)-Cveta nocu,izuzetno mirisnim cvetovima, vebsajt www.prodajasemena.com
- Noćna frajla – cveta samo po mraku. vebsajt cvecarstvo.com
- Noćna frajla - ljubičina. vebsajt www.artnit.net, 26 Juni 2013
- Noćna frajla je zanimljiva, grmovita biljka, a uz to je i korisna
Референци
[ушориц | ушор жридло]- ↑ Перуански ноћурак-Mirabilis jalapa biovrt.com. 7. 2. 2021.
- ↑ Flowers Pictures, Mirabilis Jalapa (Marvel-of-peru) July 17, 2016, at the Wayback_Machine
- ↑ Jorge M. Vivanco , " Antiviral Activity of Antiviroid and MAP-Containing Extracts from Mirabilis Jalapa Roots " Plant Disease , vol. 83, n o 12,1999, p. 1116-1121 ( ISSN 0191-2917)