Плющ
File:Starr_010419-0021_Hedera_helix.jpg
Плющ / Блющ
Наукова класификация
Царство: Plantae
Дивизия: Magnoliophyta
Класа: Magnoliopsida
Ряд: Apiales
Фамилия: Araliaceae
Род: Hedera
Файта: H. helix
Биномне мено
Hedera helix
Плющ / блющ або цаганка (лат. Hedera helix, серб. бршљан, укр. плю́щ звича́йний, поь. bluszcz pospolity, слц. bl'ušt, рсй. плющ обыкновенный, або плющ вьющийся общеславянска назва) то древенасте цагаче коло древох, мурох на хижох або по мурикох.
Опис рошлїни
[ушориц | ушор жридло]Корень плющу добре розвити, алє нє идзе глїбоко до жеми. Стебло барз розвите, високе, грубе до 20 центи, прилапює ше коло рошлїни по хторей ше ґрабе з дробнима кореньчками. Лупа спочатку желєна, а познєйше постава кафовкаста. Млади вигнанци на початку рапави, познєйше траца власки, як и лїсца, а пупча овални, з кончистим верхом. Лїсца викравани, маю од 3 до 5 зубки, цми желєни, груби, длугоки од 6 до 10 центи, нє шедзаци су. Розпорядок им спирални. Квитки двополни, ґруповани до щитастих ґириздочкох, биляви, приємного паху, змесцени на конарчкох. Квети вельки од 2 до 4 центи. Погариково лїсточка єст пейц, а тиж так пейц и прашїки. Тлучок лєм єден. Плод плющу то бобка, цмей белавей фарби, з даскелїма нашеньками,а дозрева у жимских мешацох.
Бивальнїк
[ушориц | ушор жридло]Плющ найволї вичношелєни або густи лїсцопадни лєси и бреговити подруча, алє ше го садзи и по заградкох и дворох як декоративну рошлїну.
Файти плюща:
1. плющ у черепчку (допатра ше у хижи);
2. анґлийски плющ;
3. златни плющ;
4. дябловски плющ.
Хороти
[ушориц | ушор жридло]Сухи лїсца – нєдобра температура або є слабо залївани; лїсца одпадую – хиби му шветлосци; бляди лїсца – черепчок му мали; жовти лїсца – барз є залївани.
Найчастейше го нападаю лїсцово уши и червени павук, цо значи же го треба третировац з одвитуюцима инсектицидами.
Хаснованє, лїковитосц и чкодлївосц
[ушориц | ушор жридло]Лїсца плющу нашли применьованє у лїченю продуктивного кашлю и части су состойок сирупох процив кашлю. Вон розридзує густи секрет и доприноши лєгчейшому викашльованю. Плющ и антиоксидант хтори пречисцує воздух, окреме кед ше го хова у черепчох и трима у хижи, а зопера и процеси запалєня у чловековим орґанизме. Хаснує ше го и у терапиї як микотик и у антицелулитних третманох. Плющов олєй и плющов ґел ше хаснує при одстраньованю токсинох и целулиту з цела.
Плющ (Hedera helix) треба розликовац од отровного плющу (Toxicodendron radicans) хтори рошнє у природи и може спричинїц контактни дерматитис – алерґийску осипаносц на скори. Кед ше поє часц тей рошлїни, може присц до поврацаня и дияреї.
Литература
[ушориц | ушор жридло]- Оксана Тимко Дїтко, Назви рошлїнох и животиньох у руским язику, Вуковар 2016, б. 21
- Словнїк руского народного язика I, О – Я, Нови Сад 2017, б. 73
Вонкашнї вязи
[ушориц | ушор жридло]- Bršljan – dar prirode! Vebsajt herbiko.com